Historia
Jezioro Orawskie
O ujarzmieniu wód rzeki Orawy myślano już w minionych wiekach. Pierwszy projekt dotyczący wybudowania żelazno-betonowej tamy w obecnym miejscu powstał w roku 1870. Pojawiły się również inne projekty, jednak konkretną realizacją projektu zaczęto zajmować się w latach 30. XX wieku w związku z wodnogospodarczym wykorzystaniem rzeki Wag (słow. Váh). Prace badawcze i geologiczne rozpoczęto latem, w roku 1940. Budowę rozpoczęto 11 października 1941. Problemy geologiczne i brak specjalistów spowodowały zatrzymanie prac i dopiero 1 grudnia 1943 rozpoczęto betonowanie. Po wojnie budowa uległa stagnacji.W latach 1945-1948 przeprowadzono głównie dokładne badania geologiczne. W budowie uczestniczyło wielu krajowych i zagranicznych specjalistów. Opracowano nowy projekt i rozpoczęto prace budowlane. 2 maja 1953 oddano do użytku pierwszą turbinę. Prace trwały do roku 1954. Wodami zbiornika zostały zalane poniższe wsie.
Oravské Hámre
Początek osadzie dali bracia Michal oraz Gál Hamerníkowcy Závadovský, którym Juraj Thurzo umożliwił przeprowadzenie poszukiwań i wydobycie rudy żelaza na nowym obszarze gminnym położonym nad miejscowością Stankova, na potoku Jelešna, powyżej młyna Zavadskiego, mogli postawić kuźnie żelaza. W roku 1617 mieszkańcy Tvrdošína skarżyli się na zmniejszenie obszaru gminnego wskutek wybudowania kuźni na ich łąkach. W tym okresie Hámre należały do Osady. Przywileje Juraja oraz Imricha Thurzy z roku 1615 potwierdził również Gašpar Illésházy. Z uwagi na to, że w międzyczasie zwiększył się ich obszar gminny, Gašpar Illésházy zwiększył podatki. Pozwolił im jednak wybudować na potoku Jelešna młyn. Istnieją dokumenty o tym, że w roku 1686 istniała tam kuźnia żelaza, rocznie płacili 60 florenów. Wskutek zmniejszania ilości rudy osada ubożała i w roku 1728 była już zapisana jako osada rolnicza, bez kuźni. Cirkevne Hámre należały do Trstenej, następnie do probostwa w Ústí. Istnieją jeszcze wzmianki z roku 1837 o wydobyciu rudy żelaza i jej obróbce poprzez prażenie. W tym czasie kwitł przemysł płócienniczy. Po likwidacji poddaństwa stosunki między władcami zamku a mieszkańcami wsi zostały uregulowane umową z dnia 8. 6. 1865. Na pieczęci anioł ze złożonymi rękami, nad głową trzy gwiazdy.
Osada
Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1609. W spisie podatkowym występuje pod nazwą Zawada jako nowa osada. W roku 1616 właściciel ziemski nadał Jakubowi Ústianskiemu przywileje sołtyskie z jednym gospodarstwem, młynem i tartakiem. Chłopom dał 6 gospodarstw wiejskich. Była tu rozwinięta hodowla, dlatego też Thököly oddał mieszkańcom Osady do użytku halę Kriváň. Nazwę Osada zaczęto używać przed rokiem 1659 (wcześniej Zavada, Stankovo). Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem, byli tu również trzej garncarze. Uprawiano len, z którego wyrabiano dobrej jakości nici. Stopniowo rozwijał się przemysł płócienniczy i handel z bydłem. W administracji kościelnej osada należała do Trstenej a następnie do Ústiu. Po likwidacji poddaństwa stosunki między panem a chłopem uregulowano umową z dnia 23. 4. 1870. Na pieczęci znajduje się Madonna z Dzieciątkiem na lewym ręku, w prawej dłoni trzyma berło.
Slanica
Miejscowość założyli członkowie rodziny Kľudovskej, pochodzącej z Kňažej, przy połączeniu rzek Slanicy (obecnie Polhoranky) oraz Białej Orawy. Pierwszy raz wspomina się ją w roku 1564 (Zlavycha). W roku 1566 wymienia się ją pod nazwą Zlanicz, a w roku 1567 pod nazwą Slanicza. Słaba żyzność gleby zmusiła mieszkańców do zajmowania się poza rolnictwem również hodowlą bydła, uprawą i przetwarzaniem lnu. Ziarna lnu, nicie i przede wszystkim płótno sprzedawali we wszystkich regionach monarchii.. Poddanymi Państwa Orawskiego byli mieszkańcy Slanicy do roku 1848. Wzajemne stosunki regulowała umowa z 14-15. 5. 1866. Przed zatopieniem w wodach Jeziora Orawskiego miejscowość zajmowała obszar gminny o wielkości 1200 hektarów gleby uprawnej. Pieczątka wsi: Dwa krzaki, nad nimi ptak. Liczba mieszkańców:: 1785-819; 1825-894; 1880-967; 1910-794; 1930-829; 1940-805. Ważne zabytki: Slanicka Wyspa z kościołem i ekspozycją Galerii Orawskiej, Pomnik Antona Bernoláka.
Ústie
Powstało przy ujściu Białej i Czarnej Orawy. W roku 1550 król Ferdynand rozszerzył prawa przydzielone pasterzom orawskim również względem osad "Wsthij et Bzijnij". W roku 1575 Katarína Zrínska wymienia również Ústie z 6 polami pasterskimi. Osada w pierwszym dziesięcioleciu XVII wieku bardzo cierpiała, w roku 1608 całkowicie wypustoszała. W roku 1618 powstała tu filia kościoła. W XVIII wieku oprócz zajmowania się rolnictwem mieszkańcy handlowali płótnem. W latach 1754-1756 w miejscu drewnianego kościoła wybudowano murowany. Po likwidacji poddaństwa stosunki między panem a chłopem uregulowano umową z dnia 15. 5. 1868. Pieczątka miejscowości: Znane są trzy rodzaje pieczęci. Na pierwszej pieczęci widnieje drzewo liściaste z korzeniami, wokół litery S-P/U-S. Na drugiej jest drzewo wyrastające z murawy. Obok pnia są litery U-S. Trzecia pieczęć pochodzi z roku 1828. Przedstawia świerk, po bokach pnia lemiesz, przy wierzchołku księżyc z gwiazdą.